فاضل لنکرانی:

«من 50 سال است دارم اسلام می‌خوانم. بگذار خلاصه‌اش را برایت بگویمواجباتت را انجام بده. به‌جای مستحبات تا می‌توانی به کار مردم برس. کار مردم را راه بیانداز. اگر قیامت کسی ازت سوال کرد، بگو فاضل گفته بود.»^[1]

http://samtekhoda.tv3.ir/

حکایت گاو بنى‏ اسرائیل‏ 

داستان گاو بنى ‏اسرائیل در سوره بقره، شایسته مطالعه و تأمل است در زمان حضرت موسى (ع)، شخصى پسر عمویش را کشت و بعد جسد آن را بر سر راه یکى از افراد مؤمن قرار داد. سپس خود به خونخواهى او برخاست. لذا از حضرت موسى خواستند تا قاتل او را پیدا کند. خداوند به حضرت دستور داد آنها بروند گاوى را بکشند و قسمتى از آن را به بدن مقتول بزنند تا او از قاتل خبر دهد. اما مردم، دستور حضرت را به مسخره گرفتند و کار را بر خودشان سخت کردند و آن قدر از خصوصیات گاو پرسیدند تا اینکه آن گاو منحصر شد در خانه یک نفر جوانى از بنى ‏اسرائیل. و چون قیمت آن را پرسیدند گفت: به پرى پوستش از طلا  ! سرانجام چاره‏اى جز خریدن آن را نداشتند. بعد از این ماجرا، به حضرت گفتند این گاو حکایتى دارد، گفتند: جوانى بود در بنى ‏اسرائیل که خیلى به پدر و مادر خود احسان مى‏کرد. روزى جنسى را خریده بود، آمد تا از خانه پول ببرد، ولى دید پدرش سر بر جامه او نهاده و به خواب رفته و کلید پول هایش هم زیر سر اوست. دلش نیامد پدر را بیدار کند، لذا از خیر آن معامله گذشت و چون پدر از خواب برخاست، جریان را به پدر گفت. پدر او را تحسین کرد و آن گاو را در عوض به او بخشید. و این ثروت، به جاى آن سودى است که از دست او رفت. این است پاداش در مقابل تسلیم و این ثروت تقدیر الهى و این یکى از مصادیق یرزقه من حیث لا یحتسب‏⁽¹⁾. است.

1- المیزان، ج 1، ص 205. به نقل از  اخلاق در بازار «به ضمیمه فتاواى حضرت امام خمینى (قدس سره) در آداب کسب و تجارت»

حسن صنعتکار

مکروهات خرید و فروش

1 - مکروه است که فروشنده ، جنس خود را ستایش کند.

2 - مکروه است که مشترى جنسى را که مى خواهد بخرد، مذمت کند.

3 - مکروه است که هنگام خرید و فروش ، هر یک از مشترى یا فروشنده ، سوگند یاد کنند؛ چرا که سوگند دروغ حرام است.

4 - کراهت دارد که فروشنده جنس را در جایى که در اثر تاریکى یا دلیل نقص کالا مشخص نمى شود، بفروشد.

5 - کراهت دارد که بدون ضرورت و احتیاج ، از مؤ من سود گرفته شود.

6 - سود گرفتن از کسى که به وى وعده احسان داده شده است ، کراهت دارد؛ مگر آنکه چاره اى از گرفتن فائده و سود نداشته باشد.

7 - مکروه است که معامله را بین طلوع فجر و طلوع خورشید، انجام دهند.

8 - مکروه است که انسان قبل از سایر کسبه ، داخل بازار شود و بعد از همه بیرون برود.

9 - کراهت دارد که انسان با فرومایگان و کسانى که از بیهوده سخن گفتن و نحوه قضاوت دیگران درباره خود پروا ندارند، معامله کند.

10 - کراهت دارد که انسان بدون داشتن تخصص و آگاهى متعرض کیل و وزن مکیل و موزون و شمارش شمردنیها و مساحت متر کردنیها شود.

11 - مکروه است که بعد از عقد معامله ، خریدار از فروشنده بخواهد قیمت معین شده را کم کند.

12 - وارد شدن در معامله اى که قبلا مؤ منى گفتگویش را انجام داده و مى خواهد آنرا بخرد، مکروه است

13 - از خرید و فروش ها و تجارت مکروه ، صرافى کردن است ؛ چرا که در روایت آمده است که صراف به واسطه عمل مزبور، از ربا محفوظ نیست.

14 - کفن فروشى نیز کراهت دارد. علت کراهت آن این است که کفن فروش ‍ همواره آرزوى مرگ مردم یا شیوع بیمارى عمومى از قبیل وبا که مرگ عده اى را به دنبال دارد، مى کند تا بدان وسیله ، سود برد.

15 - غلام فروشى نیز کراهت دارد. در روایتى از پیغمبر اکرم (صلى الله علیه و آله و سلم ) چنین وارد شده است که : (بدترین (کم خیرترین و کم برکت ترین ) مردم ، کسى است که مردم فروشى کند.

16 - احتکار طعام از تجارتهاى مکروه است در صورتى که مردم به آن احتیاج نداشته باشند وگرنه حرام مى باشد.

17 - از شغلها و تجارتهاى مکروه دیگر ذبح کردن حیوانات است (البته قصابى کردن براى فروش گوشت ، مکروه نمى باشد). به دلیل این که در روایت آمده است که این کار، سبب سنگدلى و بى رحمى مى شود و در روایت وارد شده است کسى که سنگدل باشد، از رحمت خدا دور است.

18 - از تجارتهاى مکروه دیگر، جهاندن حیوان نر بر ماده است ؛ بدلیل پستى تکسب به آن (که به این صورت است : کسى که حیوان نر دارد آن را اجاره دهد براى جهاندن بر ماده تا آبستن شود و در عوض آن مزد بگیرد.)

19 - معامله با مالى که اطفال بدست مى آورند، مکروه است البته در صورتى که معلوم نباشد طفل ، مال را از چه راهى بدست آورده است (از راه حلال یا حرام ). زیرا این احتمال وجود دارد که این مال از راه حرام باشد.

20 - معامله کردن با کسى که از حرام اجتناب نمى کند، یعنى در معاملاتش ‍ نسبت به حرام بى باک است، کراهت دارد.

21 - از شغل هاى مکروه این است که شخص کار خود را، خرید و فروش ‍ گندم و جو و مانند اینها قرار دهد.

منبع: آداب معنوى 2000 عمل مستحب و مکروه، مؤلف : روح الله ولى ابرقوئى

موجود در سایت: http://ghadeer.org